Mensen met een laag gevoel van eigenwaarde waarderen zichzelf niet, hebben geen vertrouwen in hun eigen kunnen en zijn vaak onzeker. De basis voor (een gebrek aan) eigenwaarde wordt met name in de jeugd gelegd. Een gebrek aan eigenwaarde kan normaal functioneren in de weg staan. Mensen die een (zeer) lage dunk van zichzelf hebben, zullen moeite hebben om gezonde relaties met anderen aan te gaan, om slagvaardig besluiten te nemen en om successen te behalen. Vaak voelen deze mensen zich diep ongelukkig. Gelukkig is er iets aan te doen om de knop om te zetten. Lees de onderstaande vragen en antwoorden maar eens.
1. Hoeveel invloed hebben omgeving en omringende personen tijdens de jeugd – gezin, ouders, school, leraren – op de eigenwaarde van een persoon? Hoe bepalend zijn deze factoren voor de eigenwaarde van een persoon op volwassen leeftijd?
Eigenwaarde is het resultaat van de relatie van een persoon met zijn omgeving. Op den duur zullen de oordelen die deze persoon ontvangt zich in hem of haar nestelen: als we worden gesteund, aangemoedigd en geprezen zal het gemakkelijker zijn om een positief eigenbeeld te ontwikkelen. Als we voortdurend negatief worden beoordeeld en steeds worden bekritiseerd, dan zullen die woorden nog lang in ons binnenste na-echoën. De eerste levensjaren spelen hier een fundamentele rol, want dat is de periode waarin ieder van ons het meest kwetsbaar is, en ook het meest geneigd om de eigen omgeving te ‘pleasen’ (met name familie en school).
2. Zijn er ‘fouten’ die ouders en leraren vaak maken en die vermijden zouden moeten worden? Met andere woorden, zijn er dingen die we in het belang van de eigenwaarde van een kind, beter niet kunnen doen?
Een fout die heel vaak gemaakt wordt, is het belonen van een resultaat in plaats van een inspanning, waardoor een kind dat op sommige vlakken niet uitblinkt, zich ongelukkig kan gaan voelen. Een fout die in het verlengde daarvan ligt, is vergelijkingen trekken met kinderen die wel goed scoren om het niet zo goed scorende kind aan te sporen om betere resultaten te behalen. Veel ouders en leraren brengen hun kinderen bovendien bij dat fouten vermeden moeten worden. Ze vergeten dat fouten juist de basis vormen van elk leerproces. Als je geen fouten maakt, leer je ook niet. Daarom is het enorm belangrijk om kinderen te doen inzien dat het geen drama is als je fouten maakt; leer kinderen liever dat het leerzame lessen zijn.
3. Wat zijn de kenmerken van een laag gevoel van eigenwaarde? Wanneer wordt het pathologisch?
In de hedendaagse psychologie wordt alles, elk element in het leven van een persoon, dat het welzijn van die persoon in de weg staat, als problematisch beschouwd. Dit betekent dat een gebrek aan eigenwaarde een reëel probleem wordt vanaf het moment dat het een persoon belemmert om normaal te functioneren: dus om positieve en gezonde relaties met andere mensen op te bouwen, om een bevredigend sociaal leven te leiden, om plezier in het leven te hebben.
4. Wat kun je doen als een gebrek aan eigenwaarde een probleem wordt? Hoe werkt psychologische hulp op dit gebied?
Psychotherapie kan heel goede resultaten opleveren bij mensen met een gebrek aan eigenwaarde. De psychotherapeut is een trouwe bondgenoot met een belangrijke rol, namelijk om de desbetreffende persoon te helpen in het groeiproces zonder ooit te oordelen, maar door hem of haar aan te moedigen om de moeilijkheden op zijn of haar pad te overwinnen, en ze één voor één op te lossen. De voortdurende steun en aanmoedigende begeleiding van de psychotherapeut zullen de persoon sterken en langzaam maar zeker zullen de bemoedigende woorden bezinken, en de persoon de noodzakelijke instrumenten gaan verschaffen om milder over zichzelf te gaan denken, om minder hard over zichzelf te oordelen, om zichzelf zelfs te gaan waarderen. Een laag gevoel van eigenwaarde komt namelijk vaak voort uit het negatieve beeld dat men van zichzelf heeft.
5. Zijn er dingen die mensen die lijden aan een gebrek aan eigenwaarde zelf kunnen doen om de kwaliteit van hun leven te verbeteren, en wellicht ook om moeilijkheden op dit punt te overwinnen?
Allereerst is het heel belangrijk om voor ogen te houden dat niemand fluitend door het leven gaat. Iedereen komt op zijn of haar levenspad problemen tegen. Mensen met een gebrek aan eigenwaarde denken vaak dat zij de enigen met problemen zijn, of dat er iets aan hen mankeert. Maar iedereen heeft problemen, ook al zie je dat niet.
En verder is het voor mensen die in het dagelijks leven belemmerd worden door een gebrek aan eigenwaarde heel belangrijk om met regelmaat het pad van de psychotherapie te bewandelen, om tijdens dit proces de elementen uit het verleden in kaart te brengen die het gebrek aan eigenwaarde hebben veroorzaakt, maar vooral ook om uit deze professionele hulp de moed te putten om problemen op te lossen en om trots op zichzelf te zijn.
TRENDYSTYLE
