We hebben allemaal wel eens van ‘autogene training’ gehoord, maar niet iedereen weet wat het is, waar het toe dient en hoe het in zijn werk gaat. Wij zijn in eens in de materie gedoken. Hieronder vind je vier vragen en antwoorden om kennis te maken met deze ontspanningstechniek.
1. Wat is autogene training?
Autogene training is een ontspanningsmethode die lichaam en geest tot rust brengt. Deze methode bestaat uit een serie concentratieoefeningen waarbij op verschillende lichaamszones wordt gefocust. Deze oefeningen hebben als doen om lichaam en geest te ontspannen.
Autogene training heeft een wetenschappelijke basis en wordt door de medische wetenschap erkend.
Het vergt enige oefening om deze methode onder de knie te krijgen, maar met de juiste begeleiding kun je binnen vrij korte tijd al resultaten bereiken en opmerkelijke veranderingen in je psychosomatische gesteldheid teweegbrengen die een positieve uitwerking op verschillende kwalen kunnen hebben.
2. Bij welke stoornissen kan autogene training verlichting geven?
Autogene training kan heel effectief werken om psychosomatische stoornissen (bijvoorbeeld spanningshoofdpijn, ademhalingsmoeilijkheden, eetstoornissen, huidproblemen, slapeloosheid) tegen te gaan. Autogene training helpt ook om stress en onrustige gevoelens te verminderen. Het verbetert de concentratie en het geheugen. Deze methode kan ook goed helpen om vrouwen geestelijk en lichamelijk voor te bereiden op een bevalling, omdat deze techniek diepe ontspanning brengt, omdat het functioneren van het onwillekeurig systeem (ademhaling, spijsvertering, hartslag, kortom al die functies die buiten ons bewustzijn omgaan) verbetert maar ook omdat het de belevenis van pijn kan veranderen.
3. Kun je autogene training zelf leren of is het beter om je tot een therapeut te wenden? En zo ja, kan je het uiteindelijk wel alleen?
Er zijn veel boeken over autogene training geschreven, ook boeken waarin de basisoefeningen worden uitgelegd, maar het is heel belangrijk om je tot een therapeut met de nodige kennis en ervaring te wenden. Autogene training is een methode die uitgelegd en vooral ook begrepen moet worden. Het is de taak van de therapeut/trainer om de training te illustreren, om je tijdens de oefeningen te begeleiden en om samen met jou door te nemen wat je ervaringen zijn. Met acht tot tien trainingen zul je de techniek aardig onder de knie hebben.
Verder is belangrijk om te weten dat autogene training regelmatig beoefend moet worden. Het basisprincipe van autogene training is ‘autogeniteit’ wat ‘vanzelf plaatsvindend, vanzelf gebeurend’ betekent, maar het woord training duidt erop dat eraan gewerkt moet worden, en wel met regelmaat, om deze ‘vanzelf gebeurendheid’ te bereiken. Om ‘autogeniteit’ tot stand te brengen zul je de oefeningen constant en autonoom tenminste twee keer per dag gedurende ongeveer 10 minuten moeten doen.
4. In hoeverre lijkt autogene training op mediteren?
I.H. Schultz, de grondlegger van autogene training, heeft erkend dat er verschillende raakvlakken met mediteren en de Oosterse filosofie zijn, onder meer vanuit neurofysiologisch en neuroanatomisch oogpunt. Zo doet zich bij beide methodes een toename van de zogenaamde alfa en thèta hersengolven voor die helpen om de hoeveelheid cortisol (cortisol wordt wel ‘het stresshormoon’ genoemd) te verlagen.
Beide methodes moeten bovendien regelmatig beoefend worden, ze vragen om een bepaalde omgeving en doen een beroep op je concentratie.
De ultieme doelen verschillen echter. Het ultieme doel van autogene training is passieve concentratie. Dit is geheel passieve conditie waarin niets ‘gewild’ wordt en die gericht is op het ontspannen van het onwillekeurig systeem (al die lichamelijke processen die buiten je bewustzijn omgaan). Deze staat bereik je door deze passieve concentratie meerdere minuten lang vast te houden. Bij meditatie is de concentratie echter niet het ultieme doel maar maakt het deel uit van het meditatieve proces.
