Ruim twintig jaar geleden – Trendystyle was net van start gegaan – interviewden we Susan Smit die toen haar eerste boek ‘Heks’ (2001) publiceerde. Dat interview is ons altijd bijgebleven en door de jaren heen hebben we Susans carrière op de voet gevolgd.
Inmiddels heeft deze beeldschone en intelligente vrouw een groot aantal boeken (bestsellers!) op haar naam staan – historische romans, novelles, korte verhalen – en is ze regelmatig in de media te zien.
Wat Susan ook schrijft, altijd is er spiritualiteit en diepgang in haar werk te vinden. Ze geeft haar lezers stof om over na te denken – over liefde, moed, magie, levenservaringen, inzichten – maar steekt haar publiek ook een hart onder de riem.
In haar nieuwste boek, ‘De wijsheid van de heks’, dat dit jaar is uitgekomen, pakt ze het thema ‘heks’ weer op. Want Susan Smit is na al die jaren nog steeds heks, al komen er tegenwoordig met minder kruiden en wierook aan te pas.
Het leek ons een goed moment om Susan weer eens te interviewen, iets waar we haar – tussen al haar drukke werkzaamheden door – bereid toe vonden. In dit interview praat ze ons bij, voor zover dat lukt in een interview, over de afgelopen twintig jaar, over haar persoonlijke ontwikkeling, haar moederschap, haar carrière, haar boeken. Een interview om je door te laten inspireren!
Interview met Susan Smit, moeder, schrijver, heks, dromer en schepper
Een banale maar onvermijdelijke en interessante openingsvraag: vandaag de dag ben jij een bekende schrijver. Wat wilde je worden toen je klein was? En hoe ben je journalist/schrijver geworden?
‘Ik las veel als meisje: eerst de kinderafdeling van de bibliotheek en daarna begon ik maar aan de volwassenenboeken. Toen ik groter werd, hield ik dagboeken bij, had ik penvriendinnen en begon ik verhalen te schrijven. Ik wilde later journalist worden. Dat was me al snel duidelijk. Ik ging Nederlands studeren aan de universiteit van Amsterdam en schreef tijdens mijn studie voor tijdschriften, voor een habbekrats. Maar mijn woorden in druk terug te zien was de grootste beloning.’
Je eerste boek, ‘Heks’ (2001) verscheen nu ruim twintig jaar geleden. ‘Hekserij is een ervaringsreligie en het pad van de heks is een persoonlijke ontwikkelingsreis. Het reikt je middelen aan voor persoonlijke groei en levensverdieping’. [Citaat uit het voorwoord van jouw boek ‘De wijsheid van de heks’, 2022]. Ook al is het niet gemakkelijk om meer dan twintig jaar leven in een paar zinnen samen te vatten, we vragen je het toch: Welke belangrijke ontwikkelingen heb jij, als je nu zo terugkijkt, sinds ‘Heks’ in 2001 doorgemaakt? Kijk je nu anders aan tegen hekserij? Zijn je ideeën over hekserij veranderd, hebben ze zich verder ontwikkeld?
‘Toen ik in 200 hekserij ontdekte, haalde ik alles in huis waarvan ik dacht dat een heks het moest hebben: rijen potten met kruiden, alle attributen voor een altaar, wierrook en oliën. Ook organiseerde ik vollemaanceremonies en vrouwencirkels. Naarmate de jaren verstreken ben ik steeds meer alleen en op mijn eigen manier gaan ‘heksen’. Ik legde gelukkig altijd al de nadruk op de inhoud, meer dan op de vorm, maar nu doe ik bijna al mijn rituele en magie in de geest. Op mijn meditatiekussentje, voor een van mijn huisaltaren, werk ik met het universele licht, begeef me in de andere wereld, schouw diep in mezelf en stuur licht naar anderen en de aarde. In mijn laatste boek ‘De wijsheid van de heks’, de opvolger van ‘Heks’, ga ik in op de levensbeschouwing van de oude religie, wat je er in het dagelijks leven en bij uitdagingen en vraagstukken aan kunt hebben. De inzichten. De filosofie van westerse spiritualiteit. Dat is voor mij de essentie. Iedereen kan daar iets aan hebben, zoals je ook elementen uit het boeddhisme kunt toepassen als je geen boeddhist bent.’
Passie kan gemakkelijk werk worden, zeker als de vruchten van je passie bij het grote publiek in de smaak vallen (zoals dat bij jou het geval is). Deadlines, promotie van je boeken, lezingen. Hoeveel passie er na al die jaren nog over? En hoe houd je die passie levendig?
Ik deel mijn werkende leven altijd in in stukken en die afwisseling houdt de passie fris. Als ik aan een boek werk, meestal een historische roman, dan houd ik de meeste aanvragen af. Ik zak in de heerlijke diepte en afzondering om te schrijven, zorg voor mijn kinderen en zie mijn vrienden. Maar als er een boek uit komt, dan ga ik het land in voor lezingen en geef ik interviews. Ik voel me altijd dankbaar dat mijn werk bij mensen terecht komt, dat ze er nieuwsgierig naar zijn en ik vind ook dat als je iets de wereld in stuurt, je bereid moet zijn er vragen over te beantwoorden. Dat is je verantwoordelijkheid. Maar na een aantal maanden begint het weer te kriebelen en voel ik me weer naar een nieuw onderwerp voor een boek toegetrokken worden. Dat is nu bijna het geval vanaf december ga ik weer lekker ondergronds.’
Wie is Susan Smit eigenlijk? Hoe zou je jezelf omschrijven?
Een moeder, een schrijver, een heks, een dromer en schepper. Iemand die met een been in de tastbare wereld staat en met het andere been in de etherische wereld van de verbeelding, de dromerijen, de fictie, de esoterie.’
En nog een persoonlijke vraag: je hebt, als we op je boeken mogen afgaan enorm aan jezelf en je persoonlijke groei gewerkt. Beschouw je jezelf als een gelukkig mens?
‘Zeer. Werken aan mezelf, mijn schaduwkanten in kaart brengen, onderzoeken wat het betekent om mens te zijn op deze aarde, is wat zin geeft aan mijn leven. Ik heb, op mijn achtenveertigste, het gevoel dat ik doe wat ik mezelf voor mijn geboorte voorgenomen heb te doen en dat dat bovendien wordt gezien. Dat is een groot goed. Maar goddank valt er nog genoeg te ontdekken en te helen in mezelf, en valt er nog veel te begeleiden in de opvoeding van mijn kinderen, zodat er nog best wat werk voor me ligt.’
Als je terugkijkt naar de afgelopen twintig jaar, zou je dan alles precies zo doen of zijn er keuzes waarop je, achteraf gezien, nu andere beslissingen zou hebben genomen?
‘Veel kleine en grote keuzes zou ik anders hebben gedaan, wetende wat ik nu weet. Maar dat is de grap: weet ik dat misschien juist omdat ik die fouten heb gemaakt?’
Wat voor een advies zou je willen meegeven aan al die mensen die ervan dromen om een boek te schrijven en misschien al wel een paar hoofdstukken in het laatje hebben liggen?
‘Laat dat laatje eerst nog maar wat voller worden voor je met je werk naar buiten treedt. Blijf schrijven, uitproberen, je stem en toon vinden. Blijf lezen, lezen, lezen. Laat het zaadje van je talent en vakmanschap uitgroeien tot een sprietje voor je het aan de blik van andere blootstelt. Debuteren kun je maar een keer.’
Heb jij zelf nog een professionele dromen?
‘Mijn laatste roman ‘De heks van Limbricht’ wordt in steeds meer talen vertaald, werd genomineerd voor de NS Publieksrijs en wordt verfilmd. Ik kan niet wachten om te zien wat de filmmaker die ik zo waardeer, Pieter Kuipers, ervan heeft gemaakt. Dat is een droom die uitkomt. Dromen die ik nog heb gaan over nieuw werk dat ik wil schrijven, ideeën voor non-fictieboeken en romans, maar niet over prijzen, vertalingen of verfilmingen. Dat heb ik nu meegemaakt en hoe leuk het ook is: het maakproces is een beloning op zichzelf.’
Met dank aan Susan Smit, www.susansmit.nl
