De afgelopen twintig jaar ben ik meerdere malen, misschien wel tien keer, in Vietnam geweest. Ik bezocht het land voor het eerst in 2004 en verbleef toen in Hanoi, in het hoge noorden. Een volgende reis ging naar Ho Chi Minh (alias Saigon), de hoofdstad in het zuiden.
Hanoi
Hanoi was indrukwekkend. Ik herinner me de lichte ochtendmist over de rijstvelden, de boeren en boerinnen met hun nón lá, de traditionele conische hoeden van bamboe en palmbladeren, de karren met buffels, en verderop in de stad het chaotische verkeer. Duizenden brommers reden kriskras door elkaar en soms ook tegen elkaar in. We zwierven over onverharde straten, zagen barbiers op straat – een enkele spiegel aan een muur – hun klanten scheren en knippen, en moeders die hun poedelnaakte kindertjes op straat wasten door een tuiltje water over ze heen te gooien.
Saigon tot 2018
Een jaar later, in Ho Chi Minh (ik gebruik de twee namen van deze fascinerende stad door elkaar, al vind ik Saigon mooier klinken), deden we dezelfde indrukken op. De hoofdstad was moderner dan Hanoi, ook hier was het verkeer dramatisch maar intrigerend, vooral vanwege de vele sierlijke meisjes op brommers in ao dai, de traditionele lange zijden jurk. Oversteken daarentegen was elke keer weer een uitdaging die je letterlijk in levensgevaar kon brengen. Ook hier liepen we, net zoals in Hanoi, een paar voedselvergiftigingen op. Hilarisch en tegelijkertijd heel triest was de paling in het visrestaurant die wist te ontsnappen en de straat op glibberde met een schreeuwende kok erachteraan. Uniek was ook het bezoek aan een lokale discotheek om drie uur ’s middags, waar in een duister vertrek dat blauw zag van de rook, de lokale jeugd op uitgezakte leren banken aan een drankje zat. In de dierentuin hadden wij als blanken meer bekijks dan de krokodillen, en een uitstapje naar Vung Tau bezorgde ons angstige momenten toen we met een aftandse hovercraft in een aankomende onweersbui verzeild raakten.
Toen ik in 2018 weer eens in Ho Chi Minh was, waren de tekenen van vooruitgang en ontwikkeling al goed zichtbaar. Er stonden nu overal verkeerslichten, al werden ze nog niet echt gerespecteerd, en een Japanse onderneming was bezig met de bouw van een ondergrondse metro. In het verleden kende de stad een aantal goede (en vooral dure) restaurants voor expats, maar in de tussentijd waren er enorm veel koffielokalen en middelklasse restaurants bijgekomen. Diamond Plaza had concurrentie gekregen van het moderne warenhuis Vincom en het ernaast gelegen Parkson. Ook ontdekten we de Café Apartment Building aan de Nguyễn Huệ Walking Street. Dit vergane, romantische gebouw herbergt tientallen kleine winkeltjes en koffiebarretjes verspreid over de verdiepingen. Wij namen de trappen, maar het verhaal gaat dat je voor een klein bedrag de lift mag nemen en dat je het geld weer terugkrijgt als je ergens iets drinkt of koopt. Er liepen in 2018 al beduidend meer toeristen rond dan voorheen, de wolkenkrabbers schoten als paddenstoelen uit de lucht en ik was dan ook niet verbaasd over hoe ik vorige week (september 2024) Saigon aantrof.
Saigon anno 2024
Als Saigon vanuit het vliegtuigraampje door de dikke, diepgrijze wolken zichtbaar wordt, krijg ik weer eens een beeld van de enorme uitgestrektheid van deze stad (goed voor inmiddels ongeveer 9,5 miljoen inwoners) maar vooral ook van de vooruitgang. Langs de rivier en in het centrum verrijzen vele enorme, dicht op elkaar gepakte wolkenkrabbers, met als hoogtepunt Landmark 81.
Wat niet veranderd is, is de aankomst op het vliegveld. Met mijn e-visa (25 USD) ben ik snel door de douane en de aankomsthal is, net als toen, gesloten voor niet-reizigers. Maar wat ik vergeten was, is de opdringerigheid waarmee ons simkaarten en (niet-officiële) taxi’s worden aangeboden. Als muggen zoemen ze om ons heen. Zelfs bij de officiële taxistandplaats (onthouden: nummer 2!) wordt er nog om ons gevochten. Een taxichauffeur gooit onze koffer snel op de achterbank en beslist daarmee de strijd. Dat we daardoor achterin maar weinig ruimte hebben, kan hem niet schelen.
Tot mijn teleurstelling – het was te verwachten – is de ao dai uit het straatbeeld verdwenen. Tijdens het ritje van zo’n twintig minuten naar het hotel heb ik niet één lange zijden jurk op straat gezien. Het aantal brommers is nog steeds indrukwekkend, maar er rijden nu beduidend meer nieuwe auto’s rond. Opvallend is ook dat iedereen op de brommer nu een helm draagt, iets dat voorheen ondenkbaar was. Inmiddels worden ook de verkeerslichten gerespecteerd en zijn de wegen geasfalteerd en voorzien van friswitte lijnen en andere verkeerstekens. Wat hetzelfde is gebleven, is het constante getoeter waarmee auto’s en brommers elkaar op de hoogte brengen van hun intenties.
Als we bij het Opera House aankomen, zien we dat het grote bouwterrein dat te maken had met de nieuwe ondergrondse heeft plaatsgemaakt voor een plein dat in directe verbinding staat met de Nguyễn Huệ Walking Street. We logeren in een hotel in de Đường Thị Sách, een straat waar we in een ver verleden vaak kwamen om in ons lievelingsrestaurant te gaan eten, het Franse Camargue, gevestigd in de binnenplaats van een voormalige opiumfabriek uit de koloniale tijd. Triest genoeg staat op die plek nu een (foeilelijk) hotel.
Oosterse charme
Maar Saigon anno 2024 heeft zijn charme niet verloren. Er hangt nog steeds dezelfde nostalgische en romantische sfeer die de geslaagde combinatie moet zijn van oosters en Frans. Als we ’s avonds, schuilend onder onze paraplu’s (in Vietnam regent het driehonderd dagen per jaar en de overige dagen regent het hard, hoorde ik eens zeggen), door de vrolijk verlichte straten lopen, gaat mijn hart weer open. De veranderingen hebben ook verbeteringen gebracht. Er zijn nu nog meer gezellige barretjes (de koffie- en theehuizen van Katinat zijn heel populair) en restaurantjes waar je voor heel schappelijke prijzen iets kunt nuttigen. Om de hoek bij ons hotel is een luxe traiteur met wijnen, kazen, baguettes en andere delicatessen gekomen. De schaarse verlichting van toen heeft plaatsgemaakt voor vrolijke lichtjes hier en daar. Op het plein voor het Opera House presenteert L’Oréal, onder een tent in de zacht ruisende regen, een nieuw product in het bijzijn van influencers en modellen in het wit.
Altijd weer valt het me op hoe delicaat en verfijnd, soms zelfs een tikkeltje decadent, de Vietnamese stijl is. Ons hotel is in koloniale stijl met houten panelen en sfeervolle verlichting; de meisjes aan de receptie gaan gekleed in ao dai. Brede lanen zijn omzoomd door hoge, groene bomen. In Saigon vind je zelfs platanen, goed voor een extra Europese vleug. Soms stuit je onverwacht op kleine straatjes waar net even geen toeristen te vinden zijn. Ik ontdek een piepklein koffie- en theehuis met op z’n hoogst acht lage krukken, een soort poppenhuis, dat wordt gerund door een – ik meen Japans – echtpaar. Bij de koffie en thee serveren ze zelfgebakken cheesecake en andere lekkernijen. Als we binnenkomen, is zij roze rozen aan het schikken. Aan de wanden hangen allerlei schilderijen, tekeningen en polaroids. Her en der staan ook kaartjes met boodschappen als ‘Take a quiet rest and go’, ‘Take your phone calls outside’, en ‘Respect the other guests’, of iets dergelijks. Het is er… zen!
Net zo relaxt en trendy is het wijnlokaal waar we ’s avonds graag een aperitief drinken. Ook hier moet je onooglijke, schermerachtige gangen door, trappen op, en over een galerij met een geblokte vloer, karakteristiek voor Saigon, die dan onverwacht in een supermoderne bar uitmondt. Ook hier is de verlichting sfeervol. Achter de lange bar staat een ongelooflijke hoeveelheid flessen, en door de glazen achterwand heen, vervormd door dikke regendruppels, heb je zicht op een koloniaal straatbeeld met tropisch groen.
Op de laatste avond ontdekken we een nieuw warenhuis, net zoiets als de Café Apartments, in een gracieus maar vervallen gebouw met weer van die slecht verlichte maar romantische trappen die naar grote ruimtes met trendy shopjes en drinklokalen leiden. Lokale modeontwerpers, vintage kleding uit Japan en Korea, modern design, een barretje op een groot balkon met uitzicht op de stad en draaiende wieken aan het plafond. We vallen van de ene verrassing in de andere.
Saigon is een stad van uitersten en met vele verborgen parels. Wolkenkrabbers, trendy lokalen, maar ook nog steeds, en daar geniet ik bijzonder van, kleine barretjes en restaurantjes op straat waar de locals hun maaltijden nuttigen. Een karretje met drankjes, een BBQ, een gasbrander met een grote pan, en steeds weer die lage plastic stoeltjes op de stoep (bij ons zouden het terrasjes zijn). Meer is het niet. Het leven speelt zich nog steeds grotendeels op straat af. Ik zie street vendors met etenswaren bij de stoplichten, een eenvoudige variant van de McDrive, een man op een klapstoel temidden van stapels kranten, een versimpelde variant van de kiosk (die bij ons overigens ook al verdwenen is), en zelfs een geïmproviseerd badmintonveld waar om zes uur ’s morgens al gespeeld wordt, drie tegen drie om precies te zijn.
Als ik een paar uur later op het vliegtuig stap, weet ik al dat ik hier weer snel zal terugkomen.
Klik hier voor lifestyle trends op ADVERSUS
 in 2024){kind=link}