Waarom is het zo moeilijk om te schrijven over de dingen die je raken? Waarom vloeide mijn artikel over de Ta Prohm tempel in Angkor Wat, Cambodja, de tempel waar Tomb Raider met Angelina Jolie in de hoofdrol werd gefilmd, regelrecht uit mijn toetsenbord, maar heb ik nog geen woord ‘op papier’ over de Bayon tempel?
Het antwoord is simpel. Ik ben bang dat woorden tekort schieten om de emoties die ik in de Bayon tempel voelde te omschrijven. Toch ga ik het proberen.
Stel je voor… Leef met me mee… Je zit in een toek toek, je rijdt door de Cambodjaanse jungle. Je bent omhuld door geheimen. Het fluistert ‘Geschiedenis’, ‘Historie’, ‘Mysterie’, ‘Mensenleed’. Links zie je armoedige hutten. Kinderen en kippen scharrelen rond houten optrekjes. Rechts een open plek met roerloze, magere buffels. Je hebt net het kinderziekenhuis gepasseerd waar lange rijen moeders met zieke kinderen in de armen wachten op hun beurt. ‘Severe Dengue Epidemic’ staat er op een bord. Kippenvel op je armen. Pijn in je hart. Warme wind in je haar. Je rijdt door. Wat kan je doen? De zon wordt gefilterd door de kleine, tedergroene blaadjes en veroorzaakt een fantastisch licht-schaduw schouwspel. Stofdeeltjes dansen in het zonlicht. Europa, zorgen, klein eigenleed… het bestaat allemaal niet meer.
Ben je er nog? Volg je me? Reis je met me mee? Je mag ook uitstappen, hoor.
…
Oké, je bent er nog. Jij en ik. We reizen door de Cambodjaanse jungle, hand in hand. In extase door zoveel schoonheid om ons heen. Onze toek toek driver is zwijgzaam. Ook wij zwijgen. Ons doel is de Bayon tempel. Ik wil er naar toe omdat ik op internet heb gezien dat er apen zijn. Het is misschien wat oneerzaam om in een landschap vol historische kunstschatten op zoek naar apen te gaan, maar ik wil er heen. Samen met jou.
De jungle trekt aan ons voorbij. We hebben net Angelina Jolies tempel, de Ta Prohm, gezien. Indrukwekkend, met enorme parasietenbomen, maar er zijn ook héél véél toeristen. Onze driver wijst ons een andere tempel aan. Beeldschoon. Maar we willen door. We zien veel tempels, groot en klein, we rijden over een schitterende brug met gebeeldhouwde gezichten, we aanschouwen muren met reliëfs. Onze toek toek danst over kuilen en gaten. En dan … opeens … is Bayon daar en zijn we omgeven door juist, ja… apen.
Wij, jij en ik, springen van de toek toek en rennen naar een Boeddha-altaar dat door een apenfamilie onveilig wordt gemaakt. Een priesteres in vol ornaat met stok jaagt de lieverds weg. We voelen verontwaardiging maar weten dat we niet mogen oordelen. Wie weet wat voor apenstreken deze kwajongens uithalen! Ik fotografeer ondeugden die doeken uit de tempel stelen; ik fotografeer makaki-apen die zich in terracotta potten verstoppen; ik fotografeer brutale apen die de boomtakken zwaar doen doorbuigen onder hun spel; ik fotografeer een moeder met baby, vanaf een veilige afstand, want hoe schattig ook, je weet maar nooit… [Klik hier om de makaki-apen (en mij) in actie te zien]
En dan, opeens, is het apenspektakel over en keert de rust terug; als vanzelf richten wij onze aandacht nu op de Bayon Tempel. Want die ligt daar, overweldigend in al zijn barokke schoonheid, voor ons. 54 torens, met op iedere toren de afbeeldingen van 4 gezichten. Ze zijn enorm, deze glimlachende Oosterse gezichten die in de toekomst lijken te kijken en het verleden lijken te kennen. Uit steen gehakt. Sereen. Wie zijn zij? Waar denken zij aan? Wat weten zij? Een onbeschrijfelijke rust komt over ons. We praten niet meer. De apen zijn vergeten.
Ze steken scherp af tegen de blauwe hemel, die altijd glimlachende Aziatische gezichten. Ik heb erover gelezen, in Loung Ungs eerste boek met de wrede titel ‘First They Killed My Father’. In dit boek beschrijft de 5-jarige Cambodjaanse Loung die het Khmer Rouge regiem heeft overleefd hoe deze gezichten haar aan haar vader deden denken. Hoezeer haar geliefde vader op deze uit steen gehakte gezichten leek. ‘It was during our trip to Angkor Wat that I first thought Pa was a god. I was only three or four years old then. […] On each of the towers, giant faces with magnificent headdresses looked out in different directions over our land. Staring at the faces I exclaimed ‘Pa, they look like you! The gods look like you!’ Pa laughed…’ Ik moet sterk denken aan dat mooie maar ontzettende trieste boek (onlangs verfilmd door Angelina Jolie), daarom vertel ik je erover.
Jij en ik lopen nu over de eeuwenoude stenen van de Bayon tempel. We voelen de intense vibraties van deze unieke plek op aarde. Wij staan oog in oog met het Verleden, met het Heden, misschien ook met de Toekomst. De warme wind ruist door de palmen. De stenen stralen hitte uit. Het zijn ongelooflijk magische momenten.
Hat magische gevoel wordt nog eens versterkt door honderden, duizenden, ontelbare vlinders. Overal. Ze zijn kleurrijk en vederlicht en ze dansen rond de eeuwenoude tempel. Ze achtervolgen elkaar of rusten uit op een zonverwarmde steen. Eentje daalt neer op jouw hand, blijft roerloos zitten, beweegt dan plechtig zijn vleugels een paar keer op en neer, en stijgt weer op. Mooi is het. Indrukwekkend mooi. En hier, zo in deze bijzondere omgeving, lijkt deze vlinder op je hand een diepere betekenis te hebben.
Een dag als deze vergeet je niet. ’s Avonds in mijn hardhouten Cambodjaanse bed denk ik niet aan die ondeugden van makaki-apen, hoe vermakelijk ze ook zijn, maar zie ik almaar die vlinders voor me. Die honderden, duizenden, ontelbare vlinders… En als ze nu eens… zielen zouden symboliseren? Zijn vlinders niet het symbool van de kortstondigheid van het leven en van transformatie? En als je dat eens in de context van de gruwelijke geschiedenis van Cambodja zou zetten?
Al deze gedachten schieten door mijn hoofd en als er ook maar iets van waar zou zijn, dan kun je maar tot één conclusie komen: dan kun je alleen maar heel nederig en dankbaar het dagelijks juk van je eigen leventje op je nemen… en genieten van elke dag die je geschonken wordt. Want vlinders symboliseren met hun luchtige en sierlijke bewegingen – hoe paradoxaal ook – ook vreugde en luchtigheid.
Veel liefs, Charlotte
Door Charlotte, fashion addict, make-up junk, globetrotter en oh ja… hoofdredactrice van Trendystyle. Via haar kolom The Blonde Potato deelt ze haar passie voor de mooie dingen in het leven met jullie. Laten we vooral onze ervaringen uitwisselen!
