Social media-verslaving is een maatschappelijk probleem geworden, niet alleen voor de jongere generaties. De constante behoefte om de berichten en meldingen van talloze geïnstalleerde apps op de smartphone te controleren, om door feeds te scrollen en updates te posten, is voor velen een levensstijl geworden die bijna onmogelijk te veranderen is. De strijd tegen de social media-verslaving wordt nog eens bemoeilijkt door het feit dat de social media juist zijn ontwikkeld met het doel de gebruikers verslaafd maken. Dit wordt gedaan door middel van een schema van beloningen en straffen, net zoals bij getrainde dieren in het circus.
De gevolgen van deze verslaving kunnen ernstig zijn op het gebied van geestelijke en lichamelijke gezondheid. Inmiddels is de casuïstiek zo uitgebreid dat we het hier niet meer over veronderstellingen of theorieën hebben, maar helaas over vastgestelde feiten. Kortom, het bestaan van social media verslaving is wetenschappelijk bewezen.
Wat zijn de gevaren van social media-verslaving en hoe kun je proberen letterlijk de hersenen en de geest te ontgiften van deze virtuele drug?
De gevaren van social media-verslaving
Social media-verslaving kan leiden tot zeer ernstige negatieve gevolgen, zoals:
- Angst en depressie: social media-platforms kunnen onrealistische verwachtingen creëren, FOMO (Fear Of Missing Out) veroorzaken, gevoelens van eenzaamheid opwekken en een gevoel van ontoereikendheid genereren.
- Slaapstoornissen: het gebruik van social media voor het slapengaan kan slaappatronen onderbreken en zelfs ernstige slapeloosheid veroorzaken. Dit geldt des te meer als de social media regelmatig ook ’s nachts worden geraadpleegd.
- Moeilijkheden met concentratie: de constante behoefte om meldingen te controleren en feeds door te scrollen kan het moeilijk maken om je te concentreren op werk en studie.
- Schade aan het zelfbeeld: het vergelijken van onszelf met anderen op social media kan leiden tot een vermindering van het zelfbeeld en de perceptie van onze eigenwaarde. Wat anderen posten op social media (ook al faken ze vaak een rijk, gelukkig en leuk leven, zelfs wanneer het niet waar is) kan ons het gevoel geven dat we mislukkelingen zijn, alsof ons leven niet zo opwindend of bevredigend is als dat van anderen.
Hoe kun je ontgiften van social media-verslaving?
- Stel grenzen: stel specifieke tijden in voor het gebruik van social media, bijvoorbeeld 20 minuten ’s ochtends en 20 minuten ’s avonds. Raadpleeg social media niet tijdens maaltijden, werk, slaap of tijdens andere activiteiten.
- Schakel meldingen uit: schakel meldingen uit op je telefoon of computer om constante interferenties, afleidingen en onderbrekingen te voorkomen.
- Neem pauzes: probeer een pauze te nemen van social media, misschien in het weekend of zelfs een hele week. Dit geeft je de tijd om je te concentreren op andere activiteiten en om een diepere connectie te maken met mensen in het echte leven. Het laat je zien dat de wereld niet instort als je niet constant online bent.
- Vervang social media door gezonde gewoonten: lichaamsbeweging, meditatie, lezen, tijd doorbrengen met vrienden en familie in levenden lijve.
- Wees niet bang om hulp te vragen: als je probeert om van een social media-verslaving af te komen, wees dan niet bang om hulp te vragen aan een psycholoog.
Social media-verslaving kan ernstige gevolgen hebben voor je geestelijke gezondheid en welzijn. Het is belangrijk om afstand te nemen van deze virtuele drug om je hersenen en geest te ontgiften. Door tijdslimieten in te stellen, meldingen uit te schakelen, pauzes te nemen, social media te vervangen door gezonde gewoonten, contact te maken met mensen met dezelfde interesses als jij en hulp te vragen wanneer dat nodig is, kunnen je deze verslaving overwinnen en weer een meer normaal leven gaan leiden. Social media zijn een instrument, geen levensstijl :-)
