Het is altijd spannend om een nieuw land te ontdekken. Het jaar 2025 begon voor mij goed met een paar dagen in Ljubljana, de hoofdstad van Slovenië, waar ik nooit eerder was geweest. Vrienden hadden lovende verhalen over deze studentenstad verteld maar ik kon me er niet veel bij voorstellen.
‘Het is om de hoek’
Tijdens de kersttijd verbleven Boyfriend en ik in Fruili Venezia Giulia, het noordoosten van Italië. Vandaar is het een wipje naar Ljubljana. ‘Neem de touringcar vanuit Nova Gorica, Sloveense grensstad met Italië,’ was het advies. ‘De coach doet er vanuit Nova Gorica minder dan anderhalf uur over. Het is om de hoek.’
Ljubljana bevindt zich in het hart van Slovenië, zag ik op Google Maps. Het land wordt omringd door Italië (ik noemde het al), de Adriatische Zee met mooie kustplaatsen als Piran, Portorož, Izola en Koper (vier uitgelezen plekken die ik afgelopen zomer voor het eerst bezocht), Kroatië, Hongarije en Oostenrijk.
Jakobsladders
De busreis van Nova Gorica naar de Sloveense hoofdstad –het buskaartje kostte het ‘fortuin’ van 9 euro – geeft een goed idee van het landschap: heuvels en bergen met ontelbare dennenbomen, kleine dorpjes met als middelpunt een kerkje, groene valleien, frisse rivieren. Met de bus is het klimmen en dalen over goed onderhouden en rustige snelwegen. Her en der hangen wolken in de bomen. Op sommige plekken liggen hopen oude sneeuw. Even duiken we een dikke mist in maar daarna keren de heuvels aan weerszijden van de weg weer terug. Achter een donkergrijs wolkendek komen zonnestralen tevoorschijn die een slaperig dorp in de schijnwerpers zetten. Ik probeer de Jakobsladders met mijn mobieltje vast te leggen.
Het kasteel
Als we Ljubljana naderen, wordt het verkeer intenser. Aan mijn linkerkant zie ik in de verte hoge bergen met witte sneeuwtoppen oprijzen. Daar moet Oostenrijk zijn. Als we over een drukke ringweg rijden, kijk ik rechts een smalle straat in. Aan het einde torent het kasteel van Ljubljana, Ljubljanski grad. ‘Daar vlakbij is ons hotel!’ roep ik enthousiast uit. Boyfriend kijkt me ietwat verwonderd aan.
De rivier
Het historische centrum van Ljubljana, zo vertelden altijd weer die vrienden, is gelegen rond de rivier Ljubjanica. Ook ons hotel ligt aan deze rivier. Boyfriend en ik besluiten vanaf het busstation naar het hotel te lopen. Eenmaal bij de rivier aangekomen, herken ik het knooppunt van de drie bruggen, Tromostovje, en de Franciscaanse Kerk van de Aankondiging met zijn roze façade. Vanaf het moment dat ik foto’s op internet zag, was ik verliefd op deze barokkerk die nu bibliotheek en museum is. Maar waar ons hotel is, weten we even niet. Een vriendelijke meneer wijst ons de weg.
Het hotel
Onze hotelkamer is een verrassend aangename mix van oud en nieuw. De kamer heeft een hoog plafond met zware naturel houten balken en een visgraatvloer, antieke dubbele ramen met brede vensterbanken en uitzicht op een pleintje met daarachter de rivier en het kasteel. Het toilet en de badkamer met inloopdouche zijn modern en afgeschermd met fumé glaswanden waardoor de kamer twee keer zo groot lijkt. Het tweepersoonsbed is opgemaakt met fantastische donzen dekbedden. Boyfriend en ik doen leuke ideeën op voor ons eigen appartement en fantaseren erop los. Ondertussen installeren we ons en dan gaan we op ontdekking uit.
Ljubljana
Langs de rivier is het een komen en gaan van toeristen, iets wat ik niet verwacht had. Ik had – heel naïef – gedacht (gehoopt?) dat wij de enige outsiders zouden zijn. Overal zijn barretjes en restaurants met terrassen met terrasverwarming en gashaarden waar toeristen genieten van koffie of vin brulé. Op de terrasstoelen liggen bontkussens en over de stoelleuningen hangen fleece dekens. Ondanks het koude weer zit men hier buiten, met zicht op de rivier.
Waar je ook gaat, het kasteel is altijd het middelpunt. Of we nu langs de rivier lopen of over het plein Kongresni trg met het statige gebouw van de universiteit van Ljubljana en het Zvezda park, ooit de tuin van een klooster, als ik het goed begrepen heb. Tegen de avond is het kasteel verlicht in blauwe of goudgele kleuren. Ik vind de goudgele kleur het mooist en wacht die af voor de foto’s die ik wil maken.
In Ljubljana vind je de gebruikelijke internationale winkelketens maar ook interessante boetieks. Richting de Zmajski most, de brug met de beroemde drakenstandbeelden en de achterliggende straat Trubarjeva cesta, zijn ook leuke vintage winkels. We struinen door de straatjes en laten alles op ons inwerken.
Maar de sfeer is het best aan de andere kant van de rivier (mijn mening), de zone onder het kasteel. Daar is zoveel te zien en beleven. Mestni trg met het eeuwenoude gemeenthuis en een achttiende-eeuwse fontein en de schitterende Sint-Nicolaaskathedraal.
De architectuur
De architectuur in Ljubljana is interessant, dat kan zelfs een leek zien, maar ik weet er te weinig van om je er het fijne over te vertellen en eigenlijk moet je die gewoon zelf ervaren. Als je erin geïnteresseerd bent, zul je overal de naam van Jože Plečnik (1872-1957) tegenkomen. Deze veelgeprezen Sloveense architect werd in Ljubljana geboren en drukte zijn stempel op de stad. Zo is de drievoudige brug, de Tromostovje, die ik al noemde van zijn hand. Hetzelfde geldt voor de centrale markt. Maar er valt nog veel meer te ontdekken. Je vindt er gebouwen met middeleeuwse en renaissance invloeden, maar ook art nouveau gebouwen en huizen. De geschiedenis van Ljubljana gaat ver terug in de tijd – de stad werd voor het eerst rond 1125 genoemd – en dat voel je.
De lokale keuken
De lokale keuken is rijk aan traditionele recepten. Omdat ik al jaren in Noordoost-Italië kom, ben ik bekend met de Ljubljanska, een soort Wiener Schnitzel die bestaat uit kalfs- of varkensvlees, gevuld met gekookte of rauwe ham en kaas. Het geheel wordt vervolgens gepaneerd en gefrituurd. Lichte kost, zullen we maar zeggen. Andere gerechten zijn jota, een mix van zuurkool, bonen, aardappels en gerookt vlees. Een variant daarvan is ook in Italië te vinden. Golaz, bij ons bekend als goulash, is ook geliefd, en wordt bereid met verschillende soorten vlees en groenten, en geserveerd met brood of een soort polenta. De potica, die ik uit Noordoost-Italië ken als ‘putizza’, is een tulband cake met noten en heerlijke ingrediënten.
We waren te kort in Ljubljana om al deze lekkernijen te proeven, maar ik kan je wel zeggen dat het ontbijt in ons hotel bijna té lekker was. Alle ingrediënten waren lokaal en vers, van de naturel yoghurt tot het vers gebakken brood en de huisgemaakte cruesli.
Heel grappig was ook dat we vlakbij de Ursulinenkerk van de Heilige Drie-eenheid, ook een van mijn favorieten met (naar men zegt) een geheel wit interieur, een ondergrondse Lidl ontdekten. Als we daar rond zes uur ’s avonds boodschappen gaan doen, is het net alsof we even in Nederland zijn, waar de supermarkten zich tegen het avonduur vullen met studenten.
Het kasteel
We zijn hier maar anderhalve dag en juist daarom wil ik het onderste uit de kan halen. Die klim naar het kasteel wil ik maken. We waren er op onze eerste avond in Ljubljana al aan begonnen, maar de duisternis viel snel en het pad was steil. We besluiten de dag daarna terug te keren.
Er is een kabelbaan die je direct naar het kasteel brengt, maar ik wil lopen en neem weer dat steegje vanaf de markt dat we de avond van tevoren hadden ontdekt. Het is een stevige klim naar boven en het waait ongewoon hard. Ik heb het gevoel dat mijn adem wordt afgesneden. Maar het is de klim waard. Aan onze voeten ligt het centrum van Ljubljana. Nog even en ik kan de groenblauwe koepel van de Sint-Nicolaaskathedraal met een vinger aanraken. Als we verder lopen, wordt het uitzicht wijds en worden uit de bewolkte hemel opnieuw Jacobsladders neergelaten. Dat moet een specialiteit van Slovenië zijn. Ik blijf staan in de hoop engeltjes langs de treden naar beneden te zien roetsen.
Eenmaal boven gekomen, kunnen we letterlijk alle kanten op. Er zijn uitzichten aan alle kanten. Het kasteel is gerenoveerd en ongetwijfeld een bezoek waard. Er zijn ook pijlen die naar andere bestemmingen (ik herinner me, als het goed is, ook een wijngaard) wijzen. Maar wij hebben inmiddels zin om te lunchen en nemen een ander steil pad naar beneden en komen bij het station van de kabelbaan uit. ‘Die hadden we ook kunnen nemen,’ zegt Boyfriend zogenaamd poeslief want klauteren is niet voor hem weggelegd.
Pijpenstelen
De tweede en laatste avond die we in Ljubljana doorbrengen, willen we bij Julija gaan eten, een restaurant dat vrienden ons warm aanbevolen hebben. Het is al donker maar nog vroeg als we er langslopen. In het gezellig ogende lokaal, een soort trattoria old style, is het al druk. We besluiten nog een ommetje te maken door de vrolijk verlichte maar uitgestorven straatjes en dan om een tafeltje te vragen. Maar als we bij de Tromostovje, zijn, begint te spetteren.
Al snel regent het pijpenstelen en het ziet er niet uit als zomaar een buitje. Het regent harder, en dan nog harder, en nog harder. Onze schoenen raken doorweekt. En ook onze sokken. Mijn haar plakt aan mijn voorhoofd, druppels vallen van onze wimpers. Ze hadden voor deze dagen regen voorspeld en tot nu toe hadden we geluk gehad. Doorweekt als we zijn, grijpen we elkaar bij de hand en vluchten we een klein supermarktje in waar we een geïmproviseerd avondmaaltijd voor in de hotelkamer inslaan.
Op het terras van de bar naast het hotel drinken we nog even een aperitief. De regen roffelt op de parasols die als paraplu’s fungeren. Dekens en infraroodlampen houden ons warm. Restaurant Julija zal moeten wachten tot ons volgende bezoek aan Ljubljana. Want één ding is zeker: hier komen we snel terug.
 van Slovenië){kind=link}