Sport jij? Ga dan eens na bij jezelf wat je drive is. Ben je ultragemotiveerd en sta je elke keer te springen om naar de sportschool te gaan? Of ben je zo iemand die zich er echt toe moet zetten? Streef je een persoonlijk record na of vind je het gewoon prettig om even lekker te zweten? Hoe je tegenover sporten staat heeft alles te maken met motivatie. Maar niet alle motivatie is hetzelfde! Er bestaan grofweg twee soorten motivatie: extrinsiek en intrinsiek. Ontdek wat jouw drive is en wat het met je doet.
Extrinsieke en intrinsieke motivatie?
Je motivatie is extrinsiek als – laten we een extreem voorbeeld noemen – je traint om een medaille te winnen. Of als je motivatie haalt uit de high-five die je van je PT (personal trainer) krijgt omdat je die squats zo goed hebt gedaan. Extrinsiek is ook je motivatie als het je te doen is om complimenten van je partner dat je lijf zo strak is. Of om complimenten om je heen over je figuur. Bij de extrinsieke motivatie gaat het om externe beloningen die maken dat je je goed voelt. Zoals je al zag, kan dat van alles zijn. Van een trofee tot een compliment of zelfs een traktatie in de vorm van een smoothie na de training. Deze oppeppers kunnen supermotiverend zijn, vooral als je een duwtje in de rug nodig hebt om in actie te komen.
Maar dan is er nog de intrinsieke motivatie, en geloof ons, dit is waar de magie begint. Het is die innerlijke vonk die je ertoe aanzet om te sporten. Je voelt je sterk, energiek en misschien zelfs een beetje zen. Het gaat niet om de medaille of de high-five; het gaat om het plezier dat het sporten je geeft, de kick van het behalen van een nieuw doel of gewoon hoe goed het voelt om actief te zijn. Zie het zo: extrinsieke motivatie is de kers op de taart, maar intrinsieke motivatie is de hele sundae.
Wat is beter op de lange termijn?
Beide soorten motivatie hebben voordelen, maar als het gaat om het volhouden van je workouts op de lange termijn, is intrinsieke motivatie je beste vriend. Waarom? Omdat het allemaal om jou draait – je plezier, je vooruitgang, je liefde voor je workout. Onderzoek toont aan dat wanneer je gedreven wordt door interne beloningen, je meer geneigd bent om te blijven opdagen, zelfs wanneer je het druk hebt of externe beloningen wegvallen.
Extrinsieke motivatie kan geweldig zijn voor kortetermijn-doelen, zoals trainen voor een bepaald evenement of het verdienen van een leuke beloning, maar het is als een sugar rush: snel en opwindend, maar misschien niet blijvend. Intrinsieke motivatie is blijvend, zelfs op de moeilijkste dagen. Hoewel het dus helemaal prima is om die externe overwinningen te vieren, is het echte geheim om van je workouts te houden en het plezier te vinden in het proces zelf.
Hallo, gelukshormonen!
Is het je wel eens opgevallen dat je na een intense workout (dat kan krachttrainen maar ook yoga of iets anders zijn) het gevoel hebt dat je de hele wereld aan kunt? Dat zit niet alleen in je hoofd, ook je lichaam viert feest dankzij een cocktail van feel-good hormonen. Als je intrinsiek gemotiveerd bent, is de kans groter dat je deze natuurlijke kick krijgt. Dit is wat er gebeurt:
- dopamine: dit is de manier waarop je hersenen zeggen: “Ja, meid, je doet het geweldig!”. Het is gekoppeld aan plezier en beloning. Je krijgt een boost elke keer als je lekker aan het sporten bent.
- serotonine: dit hormoon helpt je om je kalm en tevreden te voelen, zoals een warme knuffel na een zware sessie.
- endorfine/endocannabinoïden: endorfines zijn de beroemde “runner’s high” hormonen, ook lijkt men daar tegenwoordig op terug te komen, want het lijkt erop dat endorfine de bloed-hersenbarrière niet kan passeren. Het zouden de endocannabinoïden, zoals anandamide, zijn die een runner’s high veroorzaken en als natuurlijke pijnstillers werken waardoor je je euforisch en niet te stoppen voelt. Hoe het ook zij, van sporten kan je euforisch worden.
- oxytocine: staat bekend als het “liefdeshormoon” en heeft alles te maken met verbondenheid en positiviteit. Het kan er zelfs voor zorgen dat je je meer verbonden voelt met je sportteam of sportmaatjes.
Als je voor je plezier sport, is de kans groter dat deze hormonen gaan stromen, waardoor je fitnessroutine een stemmingsverhogende, stressverlagende en vrolijke activiteit wordt. Het is de manier waarop je lichaam zegt: “Bedankt dat je voor me zorgt!”.
Kun je teveel van het goede hebben?
Intrinsieke motivatie klinkt perfect, maar een kleine waarschuwing is op z’n plaats: soms kan die feel-good rush zo goed zijn dat je de neiging krijgt om te overdrijven. Want ja, het is mogelijk om verslaafd te raken aan de kick van het sporten, vooral als je dag na dag die hormonale boost najaagt.
Als je je chagrijnig of rusteloos voelt op rustdagen, of als je ondanks een blessure of zware verkoudheid toch gaat trainen, dan ben je misschien een afhankelijkheidsrelatie met sport aan het opbouwen. Of anders gezegd: je kunt een sportverslaving aan het ontwikkelen zijn. Het komt niet vaak voor, maar het kan gebeuren dat het plezier in je workouts verandert in een obsessie (die voor jou zelf vaak moeilijk te herkennen is).
De sleutel is evenwicht. Vergeet niet dat rust en herstel net zo belangrijk zijn als de workouts zelf. Je lichaam heeft tijd nodig om op te laden en het is goed om een pauze te nemen zonder je schuldig te voelen. Zie het als een kans voor je motivatie en lichaam om te resetten, zodat je nog sterker terug kunt komen.
Hoe houd je je motivatie hoog?
Zoals gezegd gaat het dus om balans. Overdrijf niet maar zorg er ook voor dat je motivatie niet wegzakt. Hier zijn een paar tips om je motivatie hoog te houden:
- zorg voor afwisseling: probeer nieuwe workouts of wissel je routine af om het spannend te houden.
- stel persoonlijke doelen: focus op wat je wilt bereiken, of het nu gaat om het onder de knie krijgen van een nieuwe yogahouding of je energieker voelen.
- vier de kleine overwinningen: heb je die plank een minuut volgehouden of eindelijk je tenen aangeraakt? Geef jezelf een mentale high-five!
- luister naar je lichaam: als je moe bent of pijntjes voelt, is het goed om een rustdag te nemen. Je lichaam zal je dankbaar zijn.
- vind gelijkgestemden: omring jezelf met trainingsmaatjes die je motiveren en het trainen leuker maken.
Laat je workouts voor jou werken
Onthoud dat de beste motivatie van binnenuit komt. Intrinsieke motivatie is als een geheim wapen – het houdt je actief, zelfs als de externe beloningen wegvallen. Zorg er dus voor dat je blijft genieten van je workouts, luister naar je lichaam en zoek workouts die je inspireren.
Klik hier voor sporttips voor de heren op ADVERSUS
