‘Nu jij er niet meer bent, moet ik opnieuw leren lopen,’ las ik eens ergens. Een waarheid als een koe. Het einde van een liefdesrelatie werkt verlammend, doet ongelooflijk pijn en haalt de grond onder je weg. Je wordt geheel op jezelf teruggeworpen. Niet voor niets komt liefdesverdriet in de muziek, in films, in de literatuur steeds weer terug. Het is een manier om uiting te geven aan de immense pijn die we voelen als iemand die ons eeuwige trouw heeft gezworen ons verlaat.
Vanaf het alleerste moment dat we op aarde komen, maken we kennis met het fenomeen ‘scheiden’. Denk maar eens aan het kind dat de buik van de moeder verlaat waar het negen maanden gewoond heeft. Ondanks het feit dat de natuur ons enigszins heeft voorbereid op scheiden en afscheid nemen, blijft het een harde impact hebben. Het is altijd weer een moment waar we nooit echt op voorbereid zijn.
Als een belangrijke band of relatie kapot gaat, bruusk wordt doorgesneden, maak je een rouwproces door. Een belangrijk iemand verliezen is als een deel van jezelf kwijtraken. Het is als een emotionele amputatie. Je wordt gedwongen om zonder dat deel verder te leven.
In de literatuur wordt scheiden wel in verband gebracht met rouwen. Rouwen is dus niet alleen voorbehouden aan het proces dat je ingaat als een geliefd iemand overlijdt.
Wat gebeurt er met je als een relatie eindigt?
De periode na een scheiding wordt gekarakteriseerd door een aantal ’typische’ reacties die tezamen het ‘ziektebeeld’ van de scheidingspijn (liefdesverdriet) weergeven. Ze maken deel uit van het verwerkingsproces.
Hieronder lopen we de verschillende reacties, fasen, langs. Hoewel ze elkaar min of meer opvolgen, lopen ze ook door elkaar. Hoe recenter het verlies, hoe sneller de verschillende reacties elkaar afwisselen. Het proces is dus minder lineair en chronologisch dan hieronder weergegeven.
Wat zijn die reacties, die fases die we na een scheiding doormaken?
In het begin is er vooral ongeloof en ontkenning. ‘Hoe heeft dit kunnen gebeuren?’ ‘Het kan niet waar zijn… onmogelijk.’ De scheiding komt als een donderslag bij heldere hemel, een koude douche, onverwacht. Je hebt het idee dat je in een zeepbel leeft, van alles en iedereen verwijderd, en klampt je vast aan foto’s van toen, berichtjes van toen, met de illusie dat alles wel weer goed zal komen.
Na de ontkenning kan een fase van vechtlust komen. Je weigert gewoonweg je verlies te accepteren en zoekt naar de meest absurde oplossingen om je partner weer voor je te winnen en om de relatie te herstellen. Je bent bereid tot compromissen, je neemt je voor om te veranderen. Het idee niet meer bij de geliefde persoon te kunnen zijn, veroorzaakt een diep verdriet. Dat verdriet is, zo leert ons ook de tekenfilm ‘Inside Out’, noodzakelijk en onvermijdelijk. Ook Gloria moet er in deze tekenfilm doorheen.
Ontkenning, vechtlust en verdriet worden afgewisseld door woede, boosheid. Woede blijft gedurende de hele verwerkingsperiode een rol spelen. Je bent boos op de partner die je heeft verlaten. “Hoe kon hij! Hoe kan zij! Ik zal het hem/haar betaald zetten!” Ook ben je boos op jezelf, en op de wereld, vanwege het onrecht dat je wordt aangedaan.
Deze boosheid gaat gepaard met de schuldvraag. De ander wordt gedemoniseerd, of juist geïdealiseerd. Nu eens denk je de oorzaak in hem te vinden, dan weer eens heb je de neiging om de schuld van het stuklopen van jullie relatie helemaal op je te nemen. In deze fase kun je ten prooi vallen aan intense angstgevoelens en stress, hetgeen contraproductief is, en kan leiden tot emotionele instabiliteit en depressie.
De laatste fase (of reactie) staat in het teken van acceptatie. Die fase begint als je je bewust worden van hetgeen er gebeurd is, als je aan jezelf begint te denken, als het je lukt om aan de toekomst te gaan denken en niet meer in het verleden leven. Aanvaarding is noodzakelijk om over de scheiding heen te komen, het helpt je om het einde van de relatie een plaats te geven, en geeft je de moed en energie om verder te gaan.
Nieuwe kansen en persoonlijke groei
Het verwerkingsproces is, zoals gezegd, geen lineair of chronologisch proces, er is geen begin en einde, maar het is meer een innerlijk parcours dat vragen losmaakt, een proces waarin je nieuwe mogelijkheden exploreert, waarin je je eigen krachten en bronnen leert kennen, en je sterke en zwakke punten in kaart brengt. Hierdoor leer je jezelf beter kennen en zul je in staat zijn om die gedragingen die in de weg hebben gestaan aan je welzijn en geluk te veranderen.
Aan de ene kant is het einde van een relatie één van de meest pijnlijke ervaringen die wij mensen kunnen doormaken, maar aan de andere kant kan het – vanuit een ander oogpunt gezien – ook een gelegenheid zijn om te veranderen, om een persoonlijke en emotionele groei door te maken, om een nieuw leven te beginnen. Het is een complete ‘reset’, alsof je de computer opnieuw opstart. We ontdekken nieuwe krachten in onszelf, nieuwe interesses. Al deze dingen waren al aanwezig. Ze moesten alleen nog geactiveerd worden. Het einde van een relatie, een scheiding, geeft ons de kans om naar emoties te luisteren waar we juist vanwege onze relatie niet aan toe kwamen. Het is een moment om alles ter discussie te stellen. De grootste uitdaging is jezelf herontdekken, je eigen identiteit blootleggen, en je met een nieuw bewustzijn door het leven – misschien ook wel in de richting van een nieuwe liefde – te bewegen.
TRENDYSTYLE
